Vraag aan de sportarts: Welke sporten zijn gezond met osteoporose? En kan ik medicamenten of iets anders innemen?

Vraag aan de sportarts

Welke sporten zijn gezond met osteoporose? En kan ik medicamenten of iets anders innemen?

Antwoord van de sportarts

Osteoporose is een ander woord voor botontkalking. Het belangrijkste gevolg van botontkalking is het sneller breken van botten. Zo kunnen bijvoorbeeld rugwervels inzakken, zonder dat iemand gevallen is. Dit komt veel voor bij vrouwen in en na de overgang, door veranderingen in de hormoonhuishouding. Deze twee factoren, geslacht en leeftijd, zijn uiteraard niet te beïnvloeden. Andere factoren die ook bijdragen aan osteoporose (maar die wel te beinvloeden zijn) zijn: voeding, ondergewicht, blootstelling aan daglicht, roken en alcoholgebruik.

De voeding dient goed gevarieerd te zijn met ook voldoende calciumrijke producten. Als er bij u osteoporose is vastgesteld, dan krijgt u waarschijnlijk ook calciumtabletten als toevoeging op het dieet. Mensen met ondergewicht, oftewel een BMI van onder de 20, hebben ook een groter risico op botbreuken. Met daglicht kan het lichaam vitamine D verkrijgen. Dit is een vitamine wat bij een tekort ook kan bijdragen aan osteoporose. Zorg dus voor een dagelijks bezoekje in het daglicht in de buitenlucht. Verder is het verstandig niet te roken en alcoholgebruik te matigen.

Het effect van bewegen wordt extra duidelijk bij mensen die aan het bed gekluisterd zijn en niet kunnen bewegen: drie weken niet bewegen verdubbelt de kans op een heupfractuur in de tien jaar die er op volgen. Een andere studie bekeek de botdichtheid van mensen die twaalf weken op bed lagen en die hadden een vermindering van hun botdichtheid van 3%. Als je osteoporose hebt, is het dus meer dan belangrijk om regelmatig in beweging te komen. Osteoporose kan niet genezen, maar het kan wel worden afgeremd.

De Nederlandse Norm voor Gezond Bewegen is 30 minuten per dag en dit geldt ook voor mensen met osteoporose. Het beste is om elke dag 30 minuten of meer in beweging te komen. Deze 30 minuten kun je achter elkaar afronden, maar je kunt er ook voor kiezen het half uur op te splitsen; bijvoorbeeld 10 minuten bewegen, 10 minuten op de fiets en 10 minuten tuinieren.

Sporten waarbij je je eigen gewicht draagt en die dus je botten belasten, zijn zeer goed voor mensen met osteoporose; denk hierbij aan wandelen, fietsen, tennissen of tuinieren. Ook het trainen van conditie en spierkracht is bevorderlijk voor de lenigheid en de behendigheid. Daarvoor komen alle sporten in aanmerking, maar kies geen sporten waarbij je hard kunt vallen en mogelijk iets kan breken, zoals skaten of schaatsen. Sporten waarbij je moet springen, zoals basketbal en volleybal, kun je beter vermijden.

Wanneer je veel last hebt van de osteoporose kunnen oefeningen in het water, zoals zwemmen of aquajoggen, een goed alternatief zijn. Maar we weten dat bij zwemmen de botten niet belast worden en dit dus niet helpt om de botten sterk te houden. Wel zal dit helpen om de conditie op te bouwen. Belangrijk is een sport of manier van bewegen te doen waar u plezier aan beleeft, zodat het goed vol te houden is. Als u meer of intensiever gaat bewegen daan voorheen, zorg dan ook voor een goede opbouw.

Lees ook meer op https://www.sportzorg.nl/chronische-aandoeningen/osteoporose. Kijk ook eens op https://www.voedingscentrum.nl/encyclopedie/botontkalking-en-osteoporose.aspx voor informatie over het optimaliseren van de voeding bij osteoporose.

Wat betreft de medicatie die kan worden voorgeschreven:
Een aanpassing van uw leefstijl is niet altijd voldoende om uw botten weer sterk te maken. In dat geval schrijven we ook medicijnen voor. Er zijn meerdere middelen waar u baat bij kunt hebben bij osteoporose:

• Bisfosfonaten. Deze gaan de botafbraak tegen. U krijgt de middelen toegediend via een infuus (eenmaal per jaar of elke 3 maanden) of u neemt ze in via tabletten. Meestal geldt dit voor een periode van 5 jaar. De behandeld arts bespreekt daarna met u of de behandeling wordt voortgezet.
• Injecties met denosumab. Deze remmen de botafbraak en bevorderen de botopbouw. De injecties worden elk half jaar gegeven. Dit gebeurt in het ziekenhuis, door uw huisarts, of door uzelf. In het laatste geval legt een gespecialiseerd verpleegkundige uit hoe dit in zijn werk gaat. Ook denosumab wordt vaak voor een periode van 5 jaar voorgeschreven, waarna u een gesprek hebt over wel of niet doorgaan.
• Injecties met teriparatide. Deze stof lijkt op het hormoon van de bijschildklier en stimuleert de botopbouw. De injecties voert u dagelijks zelf uit, voor maximaal 24 maanden. Daarna volgt een behandeling met een bisfosfonaat of met denosumab.
• Calciumtabletten met vitamine D3. Of aparte tabletten of vloeistof met vitamine D3.
• Pijnstillers zo nodig.

Bespreek eventueel te starten medicatie (en de bijwerkingen etc) samen met uw behandeld arts.

Heb jij ook een vraag aan de sportarts?

Kijk voor een sportarts bij jou in de buurt op www.sportzorg.nl/zoek-een-sportzorgprofessional of stel je vraag aan de Digitale Sportarts.