Zweepslag (coup de fouet)

Wat kan ik zelf doen bij een zweepslag?

Heb je te maken met een zweepslag? Stop dan tijdelijk met trainen. Als de klachten van de zweepslag afnemen kun je rustig en opbouwend weer beginnen.

Zelfbehandeling bij een zweepslag

Als je een zweepslag krijgt, doe je er verstandig aan om direct te koelen met ijs en eventueel een drukverband aan te leggen. Neem rust met je been omhoog op een stoel of krukje en beperk de eerste dagen het lopen op het aangedane been. Ter ondersteuning kan de zorgprofessional een ondersteunde tapebandage aanleggen met daarbij ter ontlasting een hakverhoging.

Oefeningen zweepslag

Als je merkt dat de klachten van de zweepslag afnemen, kun je starten met krachtoefeningen en rekoefeningen van de kuit.

Behandelbeleid bij een zweepslag

Herstel na een zweepslag duurt meestal tussen de vier tot acht weken, maar is sterk afhankelijk van de ernst van de blessure. Volledige terugkeer naar sport op het oude niveau kan maanden duren. In de eerste weken zullen de klachten wel al duidelijk moeten verbeteren, anders kun je het beste advies inwinnen bij de (sport)arts of (sport)fysiotherapeut. Opereren bij een zweepslag is nooit nodig, tenzij er andere bijkomende problemen zijn (bijvoorbeeld compartimentsyndroom).

Let op! Ben er zeker van dat je te maken hebt met een zweepslag en niet met een afgescheurde achillespees. Een afgescheurde achillespees je moet met gips of met een operatie laten behandelen! En soms is het verschil moeilijk te zien.

Criteria om weer te sporten na een zweepslag

Klachten van de zweepslag moeten afgenomen zijn voordat  je met oefeningen start. In een gecontroleerde oefenomgeving mag de kuit nog wel gevoelig zijn.

Wat is nu precies een zweepslag?

Een zweepslag is een acuut ontstane scheur in een spier. Een zweepslag kan in iedere spier voorkomen, maar het meest komt een zweepslag bij de kuitspier voor.

Bij welke sporten komt een zweepslag voor?

Een zweepslag komt voor bij sporten waar je regelmatig een sprintje moet trekken of jet komt voor bij plotselinge bewegingsveranderingen, zoals voetbal, tennis en /of volleybal. Ook hardlopers kunnen last van een zweepslag krijgen. En vooral bij oudere sporters komt een zweepslag vaker voor. 

Verschijnselen bij een zweepslag

Zweepslag herken je aan een acute, hevige pijn in de kuit (alsof iemand hard op je kuit slaat) dat ontstaat tijdens het sporten. Deze pijn blijft ook na het stoppen van de activiteit heftig aanwezig.

Hoe kan je een zweepslag vaststellen?

Met behulp van je verhaal en het lichamelijk onderzoek kan de (sport)arts een zweepslag vaststellen. Aanvullend onderzoek is vaak niet nodig om deze blessure aan te tonen. Soms is aanvullende onderzoek wel nodig, maar dat is dan voornamelijk om andere problemen uit te sluiten en de grootte van het letsel te bepalen.

Hoe ontstaat een zweepslag?

Er wordt gedacht dat de verminderde belastbaarheid van het spierweefsel op oudere leeftijd de belangrijkste oorzaak is bij een zweepslag. Waarschijnlijk kunnen een toename van trainingsintensiteit en –duur zonder adequate opbouw, net als het overslaan van een warming-up bijdragen aan het probleem.

Risicofactoren van een zweepslag, wat draagt bij dat je de blessure oploopt?

Sporters van middelbare leeftijd lopen een groter risico op een zweepslag. Een onvoldoende warming up en een plotselinge toename in trainingsomvang of -intensiteit kunnen ook een risico zijn.

Wel of niet doorgaan met sporten bij een zweepslag?

Als je een zweepslag opgelopen hebt moet je tijdelijk stoppen met sporten, tot de klachten weer afnemen.

Voorkomen van een zweepslag

Het doen van een warming-up en het rustig opbouwen van trainingen helpt blessures voorkomen. Daarnaast kunnen extra kuitspierversterkende en rekoefeningen helpen nieuwe klachten te voorkomen.