- Snel herstel met onze oefeningen
- Trainingsprogramma’s op maat
- Betrouwbare informatie van de sportzorgprofessional
Plotse hartdood
Sporten is gezond. Het zorgt voor een goede lichamelijke conditie en verlaagt het risico op hart- en vaatziekten. Toch worden we elk jaar weer een aantal keer opgeschrikt door het plotseling overlijden van een sporter. Per jaar komt dit zo’n 150-200 keer voor.
Oorzaak plotse hartdood
De oorzaak van plotse hartdood is sterk afhankelijk van de leeftijd van de sporter.
- Bij sporters jonger dan 35 jaar is dit meestal het gevolg van een aangeboren hartafwijking.
- Bij sporters ouder dan 35 jaar betreft het bijna altijd een vernauwing van de kransslagaders die het hart van bloed voorzien. Hierdoor kan er niet voldoende zuurstof naar de hartspier gevoerd worden en kan een hartinfarct optreden.
In 80% van de gevallen is plotse hartdood tijdens of vlak na sporten het gevolg van een hartinfarct. Eigenlijk is sport dus niet zozeer de oorzaak van de acute hartdood, maar het onderliggende hartlijden.
Wat doet een hart tijdens sport?
Het hart is feitelijk een spier die bloed rond pompt. Daarmee wordt zuurstof naar de weefsels in het lichaam gebracht. Als je gaat sporten, hebben de spieren meer zuurstof nodig. Het hart moet daarom sneller en harder gaan pompen. Als je aan duursport doet, zoals hardlopen, ‘train’ je daarbij ook je hart. Het hart wordt groter en de spiermassa neemt toe, waardoor het meer bloed rond kan pompen en de hartslag in rust lager wordt. Deze aanpassingen kunnen geen kwaad. Een sporthart is dus een gezond hart, aangepast aan de eisen die eraan worden gesteld. Toch kan onderzoek van het hart, zoals een ECG (hartfilmpje), afwijkingen laten zien. Een sportarts kan dit voor je onderzoeken.
Bij klachten van pijn op de borst, kortademigheid, duizeligheid, hartkloppingen of overmatige vermoeidheid is het verstandig uw arts te bezoeken.
Hoe ontstaat een hartinfarct?
Het dichtslibben van de kransslagaders is een langzaam proces. Bij schade aan de vaatwand door bijvoorbeeld een hoge bloeddruk of het roken van sigaretten, of eten van ongezonde vetten, ontstaat er een ontstekingsproces in de vaatwand. Hierdoor zetten zich kalk en vetdeeltjes (cholesterol) af tegen de wand. De plaque die zo gevormd wordt, leidt tot vernauwing van het vat. Bij een scheur in de plaque kan zich een stolsel vormen dat het vat volledig afsluit. Het gebied achter de afsluiting krijgt dan geen zuurstof meer en sterft af. Dit noemt men een infarct.
Is acute hartdood te voorkomen?
Soms is een hartstilstand een eerste teken van een hartaandoening. Sport kan daarbij als trigger werken. Tijdens een sportmedisch onderzoek kunnen deze hartaandoeningen aan het licht komen en kan doorverwijzing naar een cardioloog plaatsvinden.
Door een gezonde leefstijl, en het aanpakken van risicofactoren, kunt u het risico op hart- en vaatziekten verlagen. De belangrijkste risicofactoren zijn:
- Hoge bloeddruk: beweging, gezonde voeding en eventueel bloeddrukverlagende medicijnen kunnen bijdragen aan een het verlagen van de bloeddruk.
- Roken: roken is de belangrijkste risicofactor voor hart- en vaatziekten. Stoppen met roken is de belangrijkste maatregel om dit risico te verlagen.
- Overgewicht: een BMI (bereken hier) hoger dan 25 wijst op overgewicht. Met gezonde voeding en voldoende lichaamsbeweging kunt u uw gewicht gezond houden. Raadpleeg eventueel een (sport)diëtiste.
- Hoog cholesterol: het cholesterolgehalte kan door een gezonde voeding (kijk hier voor advies) en eventueel cholesterolverlagende medicijnen worden verlaagd.
- Suikerziekte (diabetes).
Bepaal jouw risico op plotse hartdood
Er is een vragenlijst ontwikkeld die jou kan helpen te bepalen of je een risico loopt op plotse hartdood bij sportieve activiteiten. Beantwoord de vragen en kijk vervolgens hoe het advies voor jou luidt.
Sportarts bij SMA Jessica Gal Sportartsen in Amsterdam. Meer informatie op www.jessicagal.nl.