Slijmbeursontsteking

Snel navigeren naar:

1. Wat is een slijmbeursontsteking?
2. Hoe vaak komt een slijmbeursontsteking voor?
3. Bij welke sporten komt een slijmbeursontsteking voor?
4. Verschijnselen van een slijmbeursontsteking
5. Hoe kan een slijmbeursontsteking vastgesteld worden? 
6. Hoe ontstaat een slijmbeursontsteking?
7. Risicofactoren van een slijmbeursontsteking
8. Wel of niet doorgaan met sporten bij een slijmbeursontsteking?
9. Wat kan ik zelf doen bij een slijmbeursontsteking?
10. Zelfbehandeling bij een slijmbeursontsteking
11. Oefeningen bij een slijmbeursontsteking
12. Behandelbeleid bij een slijmbeursontsteking
13. Voorkomen van een slijmbeursontsteking

Wat is een slijmbeursontsteking?

Een slijmbeursontsteking, ook wel bursitis genoemd, is een ontsteking van een slijmbeurs. Een slijmbeurs is een met vocht gevuld, zacht en afgeplat zakje dat zich op strategische plaatsen in het lichaam bevindt, vooral bij gewrichten.

Wat doet een slijmbeurs?

Een slijmbeurs heeft een belangrijke beschermende functie:

• Wrijving verminderen: hij voorkomt dat pezen en spieren tijdens beweging langs botten schuren.
• Schokken opvangen: hij werkt als een soort stootkussentje tussen structuren die over elkaar bewegen.
• Beweging vergemakkelijken: hij zorgt voor soepele glijbewegingen in het gewricht.

Waar zitten slijmbeurzen?

Slijmbeurzen komen voor op plekken waar veel beweging en druk is, zoals:

• Schouders
• Elleboog
• Heupen
• Knieën
• Enkels

In elk gewricht kunnen meerdere slijmbeurzen zitten. Niet al deze slijmbeurzen zijn even bekend of voelbaar, maar ze spelen wel een cruciale rol in het soepel functioneren van het lichaam.

Wat gebeurt er bij een ontsteking?

Wanneer een slijmbeurs geïrriteerd raakt, kan deze ontsteken. De wand van de slijmbeurs wordt dan dikker en produceert extra vocht. Hierdoor kan de ruimte rondom het gewricht krapper worden. Hoewel de slijmbeurs zelf klein is, kan een ontsteking ervan een flinke impact hebben op de bewegingsvrijheid van het gewricht.

Hoe vaak komt de slijmbeursontsteking voor?

Slijmbeursontstekingen komen relatief vaak voor, vooral bij volwassenen. De aandoening treft zowel mannen als vrouwen en kan op elke leeftijd ontstaan, al neemt de kans toe naarmate iemand ouder wordt.

Ze komen het meest voor in gewrichten die intensief gebruikt worden, zoals de schouder, elleboog, heup en knie. Vooral mensen met een fysiek belastend beroep, sporters en mensen met een verkeerde (werk)houding lopen een verhoogd risico.

Artsen zien regelmatig patiënten met een slijmbeursontsteking in de huisartsenpraktijk of bij de fysiotherapeut, waardoor het geldt als een van de meer voorkomende ontstekingsklachten rond gewrichten.

Bij welke sporten komt een slijmbeursontsteking voor?

De slijmbeursontsteking kan bij alle soorten sport voorkomen en op verschillende plekken van het lichaam. Hardlopers hebben bijvoorbeeld vaker een slijmbeursontsteking bij de hiel. Het komt wat vaker voor bij sporters boven de 30 jaar.

Symptomen van een slijmbeursontsteking

Een slijmbeursontsteking geeft vaak duidelijke en vervelende klachten, afhankelijk van de locatie. De meest voorkomende symptomen zijn:

• Zwelling
  De slijmbeurs raakt gevuld met vocht, wat kan zorgen voor een zichtbare zwelling rond het gewricht.
• Roodheid en warmte
  De huid rond het ontstoken gebied kan rood en warm aanvoelen, vooral als de slijmbeurs vlak onder de huid ligt.
• Pijn
  De pijn is meestal scherp of zeurend en verergert bij beweging of druk. In rust kan de pijn verminderen, maar bij ernstigere ontstekingen blijft deze ook in rust aanwezig.
• Bewegingsbeperking
  Door de zwelling en pijn wordt het gewricht vaak minder beweeglijk. Bewegingen kunnen stijf of pijnlijk aanvoelen.
• Drukgevoeligheid
  De plek is vaak gevoelig bij aanraking of wanneer er druk op wordt uitgeoefend, bijvoorbeeld bij liggen, steunen of knielen.
• Nachtelijke pijn
  Bij een slijmbeursontsteking in de schouder of heup komt het vaak voor dat liggen op de aangedane zijde extra pijnlijk is.

Hoe kan een slijmbeursontsteking vastgesteld worden?

De (sport)arts of (sport)fysiotherapeut kan met het verhaal van de klachten en het lichamelijk onderzoek een slijmbeursontsteking vaststellen. Soms kan aanvullende diagnostiek van meerwaarde zijn.

Oorzaken slijmbeursontsteking: hoe ontstaat het?

Een slijmbeursontsteking ontstaat meestal door overbelasting van de pezen of het gewricht, maar er zijn meerdere mogelijke oorzaken. Hieronder zetten we de meest voorkomende oorzaken van slijmbeursontsteking overzichtelijk op een rij:

• Overbelasting: een veelvoorkomende oorzaak is overbelasting van het gewricht, bijvoorbeeld door een (te) intensieve of langdurige training. De slijmbeurs raakt hierdoor geïrriteerd en kan gaan ontsteken.
• Beperkte rompstabiliteit: instabiliteit van de romp of onvoldoende spiercontrole rondom het gewricht kan bijdragen aan verkeerde belasting, wat de kans op een slijmbeursontsteking vergroot.
• Slechte ondersteuning of standsafwijkingen: bij versleten gewrichten of standsafwijkingen, zoals bij doorgezakte voeten, ontstaat er extra druk op de slijmbeurs. Dit verhoogt de kans op irritatie.
• Wrijving of druk op de slijmbeurs: herhaalde druk of wrijving, bijvoorbeeld door veelvuldig op de knieën te zitten of slecht passende schoenen te dragen, kan een ontsteking veroorzaken.
• Val met directe impact: een val waarbij direct op het gewricht wordt gevallen, zoals op de knie of schouder, kan ook leiden tot een slijmbeursontsteking.
• Infectie door bacterie: bij een koortsende ziekte of een val waarbij een wond ontstaat, kan een bacterie de slijmbeurs binnendringen en een infectieuze slijmbeursontsteking veroorzaken.

Risicofactoren, wat draagt bij dat je een slijmbeursontsteking oploopt?

• Het niet opbouwen van de training is een risicofactor van een slijmbeursontsteking.
• Een val of wrijving op de betreffende plek kan een slijmbeursontsteking uitlokken.
• Bij mensen boven de 30 jaar komt een slijmbeursontsteking vaker voor.
• Mensen met suikerziekte zijn gevoeliger voor het ontstaan van een slijmbeursontsteking.

Wel of niet doorgaan met sporten bij een slijmbeursontsteking?

Of je kunt blijven sporten bij een slijmbeursontsteking hangt af van de ernst van de klachten en de herstelfase. Dit is hoe je het aanpakt:

Bij acute klachten (veel pijn, warmte, zwelling)

• Niet sporten
• Het gewricht rust geven is belangrijk
• Vermijd bewegingen die de ontsteking kunnen verergeren
• Koelen en eventueel ontstekingsremmers kunnen verlichting geven

Bij milde of herstellende klachten

• Lichte, pijnvrije beweging is toegestaan
• Kies voor rustige oefeningen zonder belasting of schokken
• Vermijd herhaalde of intensieve belasting van het gewricht

Tijdens revalidatie onder begeleiding

• De belasting wordt stap voor stap opgebouwd
• Oefeningen richten zich op mobiliteit, spierkracht en controle
• Een fysiotherapeut helpt hierbij om het herstel te begeleiden

Let op
Sporten met pijn is af te raden. Het kan de klachten verergeren en het herstel vertragen.

Wat kan ik zelf doen bij een slijmbeursontsteking?

Trainingsaanpassingen

Bij een slijmbeursontsteking moeten de intensiteit en de duur van de training moeten aangepast worden, zodat de klachten niet uitgelokt worden.

Zelfbehandeling bij een slijmbeursontsteking

• Naast de trainingsaanpassingen moet wrijving op de door de slijmbeurs aangedane plek voorkomen worden.
• Goed passend schoeisel moet gedragen worden.
• Een ontstekingsremmende pijnstiller, zoals bijvoorbeeld Ibuprofen (NSAID), kan genomen worden.
• Het koelen van de plek kan helpen van een slijmbeurs.

Oefeningen bij een slijmbeursontsteking

Je mag blijven bewegen en sporten bij een slijmbeursontsteking, maar het bewegen en sporten mag geen pijn doen. Je kan op zoek gaan naar tijdelijke alternatieven om fit te blijven

Als de klachten van de slijmbeursontstekingen afgenomen zijn kan je kracht- en stabiliteitsoefeningen opbouwen en de eigen sport kan weer opgepakt worden.

Behandelbeleid bij een slijmbeursontsteking

Een slijmbeursontsteking is vaak een hardnekkige klacht die met rust langzaam afneemt, maar ook kan terugkeren.

Als de klachten ondanks rust blijven bestaan, kan – afhankelijk van de locatie – een injectie met ontstekingsremmende medicatie overwogen worden. Wanneer de indicatie goed is en de injectie onderdeel vormt van een totaalbeleid, heeft deze behandeling weinig nadelen.

Daarnaast wordt er, afhankelijk van de locatie en de oorzaak van de slijmbeursontsteking, advies gegeven over:

• het gebruik van (sport)schoenen
• de mobiliteit en stabiliteit van gewrichten

Operatief ingrijpen is zelden nodig bij een slijmbeursontsteking.

Criteria hervatting training

De klachten van de slijmbeursontsteking moeten afgenomen zijn voordat de training weer opgebouwd kan worden.

Voorkomen van een slijmbeursontsteking

Om een slijmbeursontsteking te voorkomen is het opbouwen van activiteiten is belangrijk. Door het versterken van de spieren met kracht- en stabiliteitsoefeningen kunnen klachten in de toekomst voorkomen worden. Het vermijden van druk en wrijving op gewrichten, bijvoorbeeld met goed passende schoenen, zal ook helpen de klachten van de slijmbeursontsteking te voorkomen.