- Snel herstel met onze oefeningen
- Trainingsprogramma’s op maat
- Betrouwbare informatie van de sportzorgprofessional
Zonnestraling
Zonlicht is goed voor de mens en is zelfs een levensvoorwaarde, maar te veel zonlicht kan schadelijk zijn. De schadelijkheid van het zonlicht voor de mens wordt veroorzaakt door de ultraviolette straling (UV-straling). UV-straling kan worden onderverdeeld in UV-A- en UV-B- en UV-C-straling.
Soorten UV- straling en schadelijke gezondheidseffecten
UV-C-straling is gevaarlijk, maar gelukkig wordt deze grotendeels door de dampkring (de ozonlaag) tegengehouden.
UV-B-straling is daarna de gevaarlijkste en kan in te hoge doseringen zonnebrand en andere schade veroorzaken. UV-A straling wordt door de atmosfeer het meest doorgelaten en is het minst schadelijk voor de mens (deze straling veroorzaakt vooral veroudering van de huid).
Behalve een 'verbrande' huid kan zonnebrand de volgende schadelijke gezondheidseffecten veroorzaken:
- huidveroudering;
- huidkanker;
- sneeuwblindheid;
- vertroebeling van de ooglens (cataract of staar);
- schadelijke effecten op het immuunsysteem (verminderde activiteit van T cellen) waardoor er vermindering optreedt van de afweer tegen infectieziekten.
Naast de hoogte van de dosis UV-stralingplaats spelen de dikte van de ozonlaag, de op aarde (hoe dichter bij de evenaar en hoe hoger, des te sterker is de zon), het seizoen, het tijdstip op de dag, de weersgesteldheid (bewolkt, onbewolkt) en het huidtype een rol.
Doordat de ozonlaag (de laag die veel schadelijke UV-straling wegfiltert, zodat die de aarde niet bereikt) in de atmosfeer dunner wordt, neemt het risico van de schadelijke gevolgen door zonnestraling nog eens toe. Volgens schattingen zal een afname van één procent van de ozonlaag leiden tot een toename van ongeveer twee procent UV-straling op aarde. 's Winters is het ozongat op het noordelijk halfrond het grootst en 's zomers het kleinst. 's Zomers hoeft men dus minder rekening te houden met het ozongat in Nederland, al is het geen te verwaarlozen factor. Het huidtype speelt voornamelijk een rol bij het krijgen van zonnebrand en huidkanker. Hoe lichter de huidkleur hoe groter de kans op zonnebrand en hoe groter het risico om huidkanker te krijgen. Dat wil echter niet zeggen dat zonnestraling slecht is en dat men helemaal niet meer van de zon mag genieten, maar het is toch verstandig om er rekening mee te houden.
Zonnestraling en sporten
Met name sporters die langdurig in de buitenlucht verblijven zoals zeilers, wielrenners, hardlopers en roeiers, lopen een verhoogd risico op het ontwikkelen van zonnebrand en huidkanker. Zo is bekend dat marathonlopers een grotere kans hebben op het ontwikkelen van huidkanker van het type melanoom. Een melanoom ontstaat wanneer pigmentcellen uit de huid zich ontwikkelen tot kankercellen, soms is dit in een reeds bestaande moedervlek. De langdurige blootstelling aan UV-licht speelt hierbij een rol.
Bescherming tegen de zon
Als men 's zomers veel buiten sport, kan men zich het best tegen de zon beschermen door kleding, hoofd bescherming, zonnebril en goede zonnebrandcrème (het liefst waterproof). Wat zonnebrandcrème betreft wordt aangeraden om in Nederland factor 10 tot 12 te gebruiken. Kleding heeft de voorkeur boven zonnebrandcrème. 's Zomers staat de zon het hoogst tussen 12 en 3 uur en is er meer UV-straling. Het is dus het beste om 's morgens of in de vooravond te sporten.
's Winters moeten vooral wintersporters uitkijken met de zon, omdat men door de hoogte waar men verblijft en de weerkaatsing van UV-straling door de sneeuw, sneller verbrandt.
Zij moeten zich dus ook extra beschermen tegen de zon. Verder moeten reizigers in gebieden dicht bij de evenaar of in Australië zitten er rekening mee houden dat de zonnestraling daar intensiever is dan in Nederland. Vooral in Australië is de zonnestraling zeer sterk, aangezien dit land dicht bij het gat in de ozonlaag ligt. Nergens ter wereld komt zoveel huidkanker voor als in Australië. Als gevolg van een grootscheepse voorlichtingscampagne is Australië in korte tijd veranderd in een natie van zonmijders.