- Snel herstel met onze oefeningen
- Trainingsprogramma’s op maat
- Betrouwbare informatie van de sportzorgprofessional
Mentale gezondheid bij dansers
Binnen de (professionele) danswereld zien we dat het bespreekbaar maken van mentale aspecten voor velen nog erg lastig is, terwijl de veeleisende omgeving kan zorgen voor grote uitdagingen. Zeker op dansopleidingen, waar studenten fulltime werken aan een toekomst in de podiumkunsten, is de druk hoog.
Diana van Winden, een fanatieke en enthousiaste sportpsychologe gaat in op het stuk 'mentale gezondheid bij dansers'.
Merk je dat jijzelf voor een mentale uitdaging staat? En wil je hiervoor in gesprek met een professional? Heel goed, je hebt de eerste stap al gezet! Neem eenvoudig contact op met een (sport)psycholoog in jouw buurt.
Hoe kun je mentale klachten voorkomen?
Los van weten of je extra risico loopt om mentale klachten te ervaren, is het vooral belangrijk om te weten wat je hier aan kunt doen. Zo kan het goed helpen om je eigen mentale gezondheid goed te monitoren, door bijvoorbeeld elke dag in een schriftje of een speciaal daarvoor ontwikkelde (dagboek)app (zoals Daylio, Reflectly, Happify) bij te houden hoe je je voelt.
Dit kan bijvoorbeeld al heel simpel door jezelf een cijfer te geven op het gebied van stress, energieniveau en positiviteit. Door elke dag even bewust stil te staan bij hoe je je voelt, heb je sneller in de gaten hoe het met je gaat en of je misschien iets meer rust moet nemen of om hulp moet vragen.
Wie heeft het meeste risico op mentale klachten?
Vooral voor vrouwelijke sporters en binnen sporten waarin een bepaald lichaamsbeeld wordt nagestreefd, is er een hogere kans op mentale klachten zoals eetstoornissen en problemen met het zelf-/ lichaamsbeeld (Rice et al., 2016).
Vrouwelijke sporters hebben 1,3 keer zoveel kans op een mentale klacht dan mannen (Schaal et al., 2011). Binnen esthetische sporten, zoals turnen, ijsdansen en synchroonzwemmen, worden significant meer angststoornissen, depressie en slaapproblemen gevonden (Schaal et al., 2011).
Daarnaast blijkt dat de fysieke gezondheid, bijvoorbeeld of je geblesseerd bent of niet, invloed heeft op het risico om mentale klachten te ervaren, net als prestatieproblemen (Rice et al., 2016).
Hoeveel mentale klachten komen er voor binnen de danswereld?
Recent Nederlands onderzoek (van Winden et al., 2020) toont aan dat 45% van de dansstudenten minstens 1x per schooljaar een mentale klacht ervaart. Het blijkt dat de studenten vooral last hebben van angst (20%), stress door externe factoren (18.3%) en constante vermoeidheid (16.7%).
Eerder onderzoek onder Franse sporters (Schaal et al., 2011) gaf een gelijkwaardig beeld. Bijna 9% van de sporters heeft last van angstklachten, terwijl 5% eetproblemen aangeeft. Sporters gaven wel vaker aan alcohol/drugs misbruik te ervaren, terwijl dansers vaker aangaven last te hebben van depressieve gevoelens.
Binnen studenten wordt ook een vergelijkbaar beeld getoond. Een recent onderzoek onder studenten in verschillende landen (Auerbach et al., 2018) geeft aan dat 31% van de studenten minimaal één mentale klacht in een jaar ervaart. Hierbij is gekeken naar de zes meest voorkomende klachten, zoals angst/paniek, depressie en alcohol/drugs misbruik. Deze zes meest voorkomende klachten kwamen binnen dans bij 29% van de studenten voor.
Taboe mentale gezondheid doorbreken
Het is heel belangrijk dat we het taboe rondom mentale gezondheid met zijn allen proberen te doorbreken. Door er met elkaar over te praten worden ogenschijnlijk grote problemen kleiner en lichter en durven mensen eerder om hulp te vragen.
De Landelijke dag van Psychische Gezondheid (in oktober) is daar een goed voorbeeld van: elk jaar komen er mensen naar buiten met hun verhaal, en zien anderen weer dat ze niet de enige zijn. Hier kun je als docent, coach, ouder, teamgenoot, trainingsmaatje, bestuurder, partner of wie dan ook, allemaal aan bijdragen. Vraag eens wat vaker hoe het echt met iemand gaat en neem niet te snel genoegen met 'prima'. En probeer meer te leren over wat mentale gezondheid inhoudt.
Focus op mentale gezondheid binnen dansscholen / sportverenigingen
De focus op mentale gezondheid binnen dansscholen/sportverenigingen kan ook bijdragen aan het vergemakkelijken om hulp te zoeken. Ook bevordert deze focus op het mentale aspect binnen organisaties de preventie en behandeling van de onderliggende processen van gezondheid op prestatie-, persoonlijke en sociale vlakken (Moesch et al., 2018; Schinke et al., 2018; Henriksen et al., 2019).
Dansscholen/ sportverenigingen kunnen bijvoorbeeld workshops of lezingen door sportpsychologen aanbieden over het omgaan met angst en/of stress. Samen kunnen we mentale klachten lichter en normaler maken.
Diana van Winden, sportpsycholoog
Diana van Winden is sportpsycholoog en haar praktijk bevindt zich in Zuid-Holland. Diana doet promotieonderzoek (2016-heden) bij de Hogeschool voor de Kunsten, Codarts Rotterdam en de Vrije Universiteit Amsterdam naar de mentale aspecten van dansblessures. Enerzijds kijkt ze naar eventuele mentale risicofactoren, en anderzijds naar de invloed van blessures op de mentale gesteldheid van dansers.
Referenties
- Auerbach, R. P., Mortier, P., Bruffaerts, R., Alonso, J., Benjet, C., Cuijpers, P., et al. (2018). WHO world mental health surveys international college student project: Prevalence and distribution of mental disorders. J. Abnorm. Psychol. 127, 623–638. doi:10.1037/abn0000362.
- Henriksen, K., Schinke, R., Moesch, K., McCann, S., Parham, W. D., Larsen, C. H., et al. (2019). Consensus statement on improving the mental health of high performance athletes. Int. J. Sport Exerc. Psychol. 0, 1–8. doi:10.1080/1612197X.2019.1570473.
- Moesch, K., Kenttä, G., Kleinert, J., Quignon-Fleuret, C., Cecil, S., and Bertollo, M. (2018). FEPSAC position statement: Mental health disorders in elite athletes and models of service provision. Psychol. Sport Exerc. 38, 61–71. doi:10.1016/j.psychsport.2018.05.013.
- Rice, S. M., Purcell, R., De Silva, S., Mawren, D., McGorry, P. D., and Parker, A. G. (2016). The Mental Health of Elite Athletes: A Narrative Systematic Review. Sport. Med. 46, 1333–1353. doi:10.1007/s40279-016-0492-2.
- Schaal, K., Tafflet, M., Nassif, H., Thibault, V., Pichard, C., Alcotte, M., et al. (2011). Psychological balance in high level athletes: Gender-Based differences and sport-specific patterns. PLoS One 6. doi:10.1371/journal.pone.0019007.
- Schinke, R. J., Stambulova, N. B., Si, G., and Moore, Z. (2018). International society of sport psychology position stand: Athletes’ mental health, performance, and development. Int. J. Sport Exerc. Psychol. 16, 622–639. doi:10.1080/1612197X.2017.1295557.
- van Winden, D., van Rijn, R. M., Savelsbergh, G. J. P., Oudejans, R. R. D., and Stubbe, J. H. (2020). Characteristics and Extent of Mental Health Issues in Contemporary Dance Students. Med. Probl. Perform. Art. 35, 121–129. doi:10.21091/mppa.2020.3019.