Verantwoord sporten en bewegen met een chronische aandoening
In Nederland heeft bijna een derde van de bevolking een of meer chronische aandoeningen. Dit komt neer op 5,3 miljoen mensen. Chronische aandoeningen komen op alle leeftijden voor, maar vooral onder ouderen. Bijna 2 miljoen mensen hebben meer dan één chronische aandoening.
Mate van belemmering Chronische aandoening
De mate waarin iemand met een chronische aandoening zich belemmerd voelt in het sporten varieert van licht (30%) tot matig (24%) of ernstig (24%); 22% voelt geen belemmeringen bij het sporten. (Van der Heijden et al. 2013). Een deel van deze groep heeft extra ondersteuning of aanpassingen nodig, maar dat aantal is zeker niet zo groot als het aantal mensen met een lichamelijke handicap dat extra ondersteuning of aanpassingen nodig heeft.
Cijfers
Op basis van de beschikbare, meest recente cijfers, gaat het bij deze laatste groep naar schatting om 1 op de 10 Nederlanders. Als beide groepen worden samengevoegd, stijgt het percentage al gauw tot 25% ofwel 1 op de 4 Nederlanders die aanpassingen of ondersteuning vragen bij het sporten en bewegen. Aantallen die lang niet iedereen zich altijd realiseert.
Hieronder de top 5 van de meest voorkomende chronische aandoeningen gebaseerd op metingen in de huisartsenpraktijk.
Bron: Nationaal Kompas, RIVM
Belang actieve leefstijl
Tegenwoordig hoeft niemand meer overtuigd te worden van het belang van een actieve leefstijl voor de gezondheid. Bewegen en sporten nemen daarin een belangrijke plaats in. Samen sporten zorgt bovendien voor meer sociale contacten en meer zelfvertrouwen. Uit onderzoek blijkt dat inactiviteit de kans op (chronische) aandoeningen vergroot en dat mensen met een actieve leefstijl over het algemeen minder last hebben van hun aandoening. Voor mensen met een handicap of een chronische aandoening is sporten en bewegen helaas niet vanzelfsprekend. Zo is er niet altijd een toegankelijk aanbod in hun buurt en zijn ze gedwongen om grotere afstanden te reizen om toch aan bewegen en sporten te kunnen doen. Of ze hebben aangepaste materialen nodig die een flinke investering vragen, zoals een sportrolstoel. Wel zijn er speciale sportgroepen, bijvoorbeeld voor mensen met astma of mensen met diabetes. Deze informatie is vaak te vinden via de diverse patiëntenverenigingen.
Initiatieven van organisaties
Voorlichtingssite Sportzorg
Vragen aan Sportzorg:
Jullie maken in de informatie op de website onderscheid tussen mensen met een chronische aandoening die al sporten en bewegen en mensen met een chronische aandoening die van plan zijn te gaan sporten en bewegen.
Wat is het belangrijkste verschil in informatie/benadering?
"Het belangrijkste verschil is de inhoud van de informatie. Een sporter wil vooral weten op welke manier hij/zij zijn sportbeoefening kan voortzetten en welke risico’s daar eventueel aan verbonden zijn. Mensen die gaan sporten/bewegen willen weten hoe zij dit op een verantwoorde manier kunnen doen en welke sporten geschikt zijn voor de aandoening die zij hebben.”
Verwachten jullie dat door de informatie op sportzorg.nl daadwerkelijk meer mensen met een chronische aandoening gaan sporten en bewegen?
"De verwachting is niet dat er meer mensen met een chronische aandoening gaan sporten en bewegen, maar dat mensen die willen gaan sporten en bewegen via sportzorg.nl informatie krijgen waardoor ze dit op een verantwoorde en veilige manier doen.”
Vragen aan Onbeperkt Sportief:
Wat zien jullie als belangrijkste drempels voor mensen met een chronische aandoening om te starten met sporten en bewegen?
"Als je kijkt naar drempels van sporters met een lichamelijke handicap dan staan persoonlijke factoren bovenaan (45% noemt bij drempels persoonlijke factoren, zoals kan niet meekomen, lichamelijke beperkingen, kan moeilijk/ niet sporten, niet op mijn gemak tussen andere deelnemers). Bij niet sporters is dit zelfs 94% (vooral gezondheid). Onze verwachting is dat dit ook voor mensen met een chronische aandoening geldt, zowel op het gebied van gezondheid als op het gebied van niet durven/ eigen lijf niet meer goed kennen.”
De recent verschenen Rapportage Sport 2014 van het Sociaal en Cultureel Planbureau geeft onder meer inzicht in welke groepen de meeste beweegachterstand kennen. Op basis daarvan kan nog gerichter worden gewerkt aan het terugdringen van deze achterstand. Tevens ontwikkelen NISB en Onbeperkt Sportief in samenwerking met een groot aantal organisaties en in opdracht van VWS dit jaar een kennisportaal om de informatie over sporten en bewegen zoveel mogelijk te bundelen en toegankelijk te maken voor zowel professionals als algemeen publiek.
De informatie over sporten en bewegen met een chronische aandoening is te vinden op http://www.sportzorg.nl/chronische-aandoeningen.
Bron: Sport & Strategie online. Nieuws van Onbeperkt Sportief