Slijtage op nut corticosteroïden bij knieartrose 

Bijna 90 jaar geleden verscheen er in de Verenigde Staten een stapel, nu vergeelde, rapporten. Hierin werd beschreven dat geelzucht en zwanger zijn, klachten van gewrichten flink konden verminderen. Er werd nog net niet in geadviseerd om bij klachten van de knie dan nog maar nog een kindje te "nemen". In de jaren na deze constatering werd er koortsachtig gezocht welk stofje verantwoordelijk was voor dit effect.

Op meerdere plekken in de wereld werd onderzoek gedaan naar deze X-factor en uiteindelijk wonnen de Amerikanen Kendall en Hench de race. Er werd met driftige vingers gewezen naar de bijnier en dan met name naar substance E. Deze stof zou later bekend staan als cortison, een hormoon en steroïde dat onder andere een grote rol heeft bij de mineralenhuishouding, suikerregulatie en het remmen van ontstekingen. Kendall verdiende met zijn ontdekkingen op het gebied van corticosteroïden in 1950 de Nobelprijs. Corticosteroïden stonden definitief op de kaart. En wat heet.

Populair en beroemd

Volgens de Stichting Farmaceutische Kengetallen worden er in de Nederlandse huisartsenpraktijken jaarlijks rond de 300.000 injecties met corticosteroïden gegeven. Van specialisten zijn deze getallen niet bekend. De meerderheid van de injecties wordt gegeven aan patiënten met knieartrose. Injecties met corticosteroïden zijn dus mateloos populair. Als mensen in mijn spreekkamer zeggen dat ze voor hun knie een injectie hebben gehad, bedoelen ze vrijwel altijd een injectie met corticosteroïden. Populair én beroemd. Toch is het maar de vraag of mensen met knieartrose nou echt plezier beleven aan zo’n prik. Als we het recente artikel in een van 's werelds beste medische tijdschriften, the Journal of the American Medical Association, mogen geloven: niet. Daaruit bleek dat injecties met corticosteroïden mensen met knieartrose eerder van de regen in de drup laten belanden dan dat ze patiënten op het droge trekken. Er werd bij patiënten namelijk geen verschil in pijn gevonden tussen het herhaald toedienen van corticosteroïden of placebo. Wel was op MRI scans van de knie te zien dat de hoeveelheid kraakbeen harder achteruit ging in de groep patiënten, die behandeld werd met de corticosteroïden.

Kniezen?

Inleveren maar die Nobelprijs van 1950? Dat is ook wat straf, maar corticosteroïden lijken patiënten met knieartrose niet verder te helpen. Moeten patiënten dan maar creperen en wachten tot ze in aanmerking komen voor een nieuwe knie? Gelukkig niet en bestaan er best wat niet-operatieve mogelijkheden (zoals oefentherapie van de bovenbeenspieren, pijnstilling en injectie met plaatjes-rijk plasma), die klachten van knieartrose kunnen verminderen. Kniezen met knieartrose hoeft dus echt niet. Zelfs niet als je een injectie met corticosteroïden aan je neus voorbij laat gaan.