• Snel herstel met onze oefeningen
  • Trainingsprogramma’s op maat
  • Betrouwbare informatie van de sportzorgprofessional

Bloedvatproblemen: vernauwing van de bekkenslagader

In het kort:

  • Vernauwing (door afknelling) van de bekkenslagader komt vooral voor bij wielrenners, schaatsers en triatleten die zeer intensief en vaak sporten met de heup in gebogen houding. Soms komt het ook voor bij lange afstandslopers of roeiers.
  • Bij vroege herkenning is aanpassing van sport en/of sporthouding (heuphoek groter maken) vaak een goede oplossing.
  • Klachten bestaan uit pijn en/of krachtsverlies in het been bij sporten boven een bepaalde intensiteit. We noemen dit de klachtdrempel. Deze klachtdrempel kan je uitdrukken in fietssnelheid, hartslag of vermogen gemeten met vermogensmeter. Typisch is dat klachten snel overgaan bij sporten op een lagere intensiteit.
  • Heb je beenklachten bij inspanning? De handige self-check schat je risico op vernauwing of afknelling van de bekkenslagader als oorzak van de beenklachten in.
  • Bij ernstige afknelling of vernauwing is een operatie van de bekkenslagader mogelijk.
  • Zo’n 20 % van de beroepswielrenners krijgt tijdens zijn of haar carrière klachten door een bloedvatprobleem aan de bekkenslagader. Bij recreatieve fietsers is onbekend hoe vaak het voorkomt. Fietsers die meer dan vijf jaar meer dan vijf uur per week fietsen lopen al risico.

Wat is een vernauwing/afknelling van de bekkenslagader?

Je bekkenslagader zorgt voor de toevoer van bloed en dus zuurstof naar je beenspieren. Door de gebogen positie op de fiets of in schaatshouding in combinatie met de vele omwentelingen die je been maakt, kan de bekkenslagader telkens een ‘knik’ maken. Vergelijk het met een tuinslag die je afknikt, het water kan er dan minder goed door en de stroomsnelheid van het water neemt toe. Bij zware inspanning zorgt de 'knik' voor een tekort in bloedtoevoer. Op den duur kan dit ook leiden tot schade aan de slagader.

Een slechte doorstroming van het bloed in de slagader leidt tot een zuurstoftekort in de beenspieren en daarmee het gevoel van snellere verzuring. Dit merk je aan klachten als krachtsverlies en pijn in je beenspieren. Vaak is het ene been meer aangedaan dan het andere. Kenmerkend is dan dat het ene been sneller het gevoel van verzuring geeft dan het andere. De klachten verdwijnen bijna altijd binnen een paar minuten rust en kunnen vaak binnen een paar minuten weer worden opgewekt. De klachten worden weer opgewekt wanneer je fietst boven ‘de klachtdrempel’. De klachten ontstaan vaak in meerdere spieren, het voelt globaal. In tegenstellig tot een spierblessure, deze is vaak in een spier en dus lokaal.

De klachten ervaren bij een vaatprobleem kunnen ook een heleboel andere oorzaken hebben. Belangrijk is om uit te zoeken wat er werkelijk speelt en de beste aanpak die daarbij hoort. Een bloedvatprobleem is meestal niet het eerste waar een zorgprofessional aan denkt wanneer een gezonde sporter zich melt met deze symptomen. Zowel voor sporters als zorgverleners is daarom de self-check ontwikkeld die helpt om te bepalen of een vaatprobleem een mogelijke oorzaak van de klachten is.

De gemiddelde sporter met een bloedvatprobleem heeft ongeveer 45.000 km gefietst met klachten en meerdere hulpverleners geraadpleegd voor de diagnose gesteld werd. Zonde. Hoe langer het duurt voordat je actie onderneemt, hoe groter dan kans op blijvende schade aan de slagader. Bij vroege herkenning kan aanpassing van sport en/of houding of materiaal (bijvoorbeeld je fiets) een goede oplossing zijn. Is een ingreep toch nodig dan is in een vroege fase de operatie vaak minder ingrijpend.

Voorkomen van (verdere) vernauwing en/of afknelling van de bekkenslagader

    • Minder trainingsuren.
    • Minder diepe zit op de fiets (stuur omhoog en zadel naar voren).
    • Een andere fiets (hybride/stadsfiets, eventueel met vlinderstuur)
    • Geen trekbeweging aan de trappers maar alleen duwbeweging vanuit de benen.
    • Meer rechtop schaatsen, in de zwaaifase een grote cirkel maken (de heup strekt zich dan meer uit)
    • Bij beenklachten die passen bij een vaatprobleem, vaststellen of dit daadwerkelijkd e oorzaak is. Zo nodig passende maatregelen nemen om verergering te voorkomen, mogelijk met door middel van ene operatie.

Indien vaatprobleem is vastgesteld:

  • Training aanpassen zodat klachten minder opgewekt worden. Bijvoorbeeld door een duurtraining onder de klachtendrempel uit te voeren. Een korte intervaltraining is ook mogelijk met 30-60 seconden hoge belasting en daarna 30 seconden rustfase. Dit kan je 5 to 10 keer herhalen. Een intervaltraining met tijdsduur tussen 3 en 15 minuten is af te raden omdat dat juist het meest klachten veroorzaakt. Je trainingsaanpassing kan veel effect hebben op de ervaren klachten. Sporten met een vaatprobleem boven de pijndrempel kan veel extra klachten van overbelasting van het been veroorzaken en langer aanhouden. 
  • De heuphoek vergroten tijdens sporten
  • Stoppen met de sport die de problemen veroorzaakt.

Deze maatregelen hebben natuurlijk veel impact op je sportbeoefening. Als er geen vaatprobleem is, zijn de maatregelen waarschijnlijk niet van toepassing. Doe daarom de self-check en laat je klachten zo nodig onderzoeken bij de zorgprofessional.

Hoe ontstaat de vernauwing/afknelling van de bekkenslagader?

  • Is aanpassing van de houding of het materiaal niet voldoende? En is de afknelling zeer ernstig? Dan kan een operatie tot de mogelijkheden behoren.
  • In het beginstadium vaatproblemen wordt de bekkenslagader operatief losgemaakt van het onderliggende weefsel.
  • In latere stadia kan het nodig zijn om een ingrijpender vaatreconstructie te doen. Dit wil zeggen dat de slagader niet alleen los wordt gemaakt, maar dat de slagader ook gerepareerd wordt. Bij een te lange bekkenslagader wordt de slagader ingekort. Heeft zich littekenweefsel gevormd in de slagader, dan wordt de slagader wijder gemaakt door het inhechten van een stuk beenader. Deze vaatreconstructies brengen meer risico's met zich mee.
  • Niet alleen het onderzoek maar ook de operatieve behandeling van deze vaatproblemen is hoog gespecialiseerd maatwerk en vindt in Nederland alleen plaats in Máxima Medisch centrum Veldhoven.

Meer informatie


Dr. Martijn van Hooff

Bewegingswetenschapper Maxima Medische Centrum

Dr. Goof Schep

Sportarts Maxima Medisch Centrum

Dr. Maarten Loos

Vaatchirurg Maxima Medisch Centrum

Zoek een sportzorgprofessional