• Snel herstel met onze oefeningen
  • Trainingsprogramma’s op maat
  • Betrouwbare informatie van de sportzorgprofessional

Bloedvatproblemen: vernauwing van de bekkenslagader

Vernauwing van de bekkenslagader in het kort:

  • Vernauwing door afknelling van de bekkenslagader komt voor bij wielrenners, schaatsers, triatleten en andere duursporten die zeer intensief en vaak sporten.
  • Bij vroege herkenning is aanpassing van sport en/of fiets vaak een goede oplossing.
  • Klachten bestaan uit pijn en/of krachtsverlies in het been bij sporten boven een bepaalde intensiteit (bv snelheid) wat snel overgaat bij minder hard sporten. Dergelijke klachten kunnen natuurlijk ook veel andere oorzaken hebben.
  • Er is een self-check ontwikkeld die je kunt gebruiken als je beenklachten hebt. Hiermee schat je het risico in op vernauwing of afknelling van de bekkenslagader als oorzaak van je klachten.
  • Bij ernstige afknelling op vernauwing is een operatie van de bekkenslagader mogelijk.

Wat is een vernauwing/afknelling van de bekkenslagader?

Je bekkenslagader zorgt voor de toevoer van bloed en daarmee van zuurstof naar je beenspieren. Door de gebogen positie op de fiets of in schaatshouding in combinatie met de vele omwentelingen die je been maakt, kan de bekkenslagader een ‘knik’ maken. Vergelijk het met een tuinslag die je steeds op hetzelfde punt buigt: eenmaal geknikt, zal de slagader bij iedere zware inspanning op hetzelfde punt afknikken. Bij zware inspanning zorgt het dan voor problemen in de bloedtoevoer. Op den duur kan dit leiden tot schade aan de slagader. Een slechte doorstroming van het bloed in de slagader leidt tot een zuurstoftekort in de beenspieren en daarmee het gevoel van snellere verzuring. Dit merk je aan klachten als krachtsverlies en pijn in je beenspieren. 

Hoe vaak komt een vernauwing/afknelling van de bekkenslagader voor?

  • Zo’n twintig procent van de beroepswielrenners krijgt tijdens zijn/haar carrière klachten wegens een vaataandoening aan de bekkenslagader en heeft behandeling/advies nodig. Bij recreatieve fietsers is onbekend hoe vaak het voorkomt. Fietsers die meer dan vijf jaar meer dan vijf uur per week fietsen lopen echter al risico.

Bij welke sporten komt het voor?

De afknelling van de bekkenslagader komt met name bij wielrenners, schaatsers en triatleten voor. Ook zien we het wel bij andere duursporten, zoals hardlopen. Vaak is er dan sprake van vernauwing door de langdurige druk op de vaten.

Verschijnselen van een vernauwing/afknelling van de bekkenslagader

Sporters met bloedvatproblemen ervaren een gevoel van verzuring in de benen bij zware inspanning of in diepe zit. Vaak is het ene been meer aangedaan dan het andere en kenmerkend is dan dat het ene been sneller het gevoel van verzuring geeft dan het andere. De klachten verdwijnen bijna altijd binnen een paar minuten rust en kunnen bij hard fietsen vaak in een paar minuten weer worden opgewekt.

Dergelijke klachten passen typisch bij een vaatprobleem; maar ze kunnen ook door een heleboel andere oorzaken komen. Een bloedvatprobleem is meestal niet het eerste waar je als sporter of als zorgprofessional bij deze symptomen bij verder gezonde sporters aan denkt. De gemiddelde sporter met een bloedvatprobleem heeft ongeveer 45.000 km gefietst met zijn klachten en meerdere hulpverleners geraadpleegd voor de diagnose gesteld wordt.

Hoe ontstaat de vernauwing/afknelling van de bekkenslagader?

Vernauwing/afknelling van de bekkenslagader is een overbelasting blessure. Deze ontstaat geleidelijk door de gebogen positie op de fiets of in schaatshouding in combinatie met de vele omwentelingen die je been maakt. Je slagader hoort als een elastiekje in te veren; maar soms gaat dat niet goed en je bekkenslagader kan dan een ‘knik’ gaan maken. Vergelijk het met een tuinslag die je steeds op hetzelfde punt buigt: eenmaal geknikt, zal de slagader bij iedere zware inspanning op hetzelfde punt afknikken.

  • Het risico op een afknelling van de bekkenslagader neemt toe met het aantal gefietste of geschaatste kilometers.
  • Met name fietsers, schaatsers of triatleten die meer van 30.000 kilometer hebben gefietst of geschaatst (meer dan vijf jaar vijf uur per week) behoren tot de risicogroep.
  • Een traptechniek waarbij de benen worden opgetrokken.

Wel of niet doorgaan met sporten bij een vernauwing/afknelling van de bekkenslagader?

Wanneer je bekkenslagader word afgekneld, merk je sneller een gevoel van verzuring bij zware inspanning. Je zult dus automatisch minder hard kunnen fietsen of schaatsen. Als een vaatprobleem de oorzaak is van je klachten, is het van belang dit snel te weten. Onbehandeld kan het tot ernstige beschadiging van de slagaders leiden. Bij vroege herkenning kan aanpassing van sport en/of houding of materiaal (bijvoorbeeld je fiets) een goede oplossing zijn.

Wat kan ik zelf doen bij vernauwing/afknelling van de bekkenslagader?

Ontlast je bekkenslagader door:

  • Minder trainingsuren;
  • Meer training beneden het niveau waarop de klachten beginnen;
  • Minder diepe zit op de fiets (stuur omhoog en zadel naar voren);
  • Een andere fiets (hybride/stadsfiets, eventueel met vlinderstuur);
  • Geen trekbeweging aan de trappers maar alleen duwbeweging vanuit de benen;
  • Meer rechtop schaatsen en benen minder hoog optillen;
  • Stoppen met de sport die de problemen veroorzaakt.

Deze maatregelen hebben natuurlijk veel impact op je sportbeoefening. Als er geen vaatprobleem is, zijn ze niet van toepassing. Doe daarom de self-check en laat je klachten zo nodig onderzoeken bij een zorgprofessional om te weten wat voor jou de beste aanpak is.

 

Behandelbeleid bij een vernauwing/afknelling van de bekkenslagader

  • Is aanpassing van de houding of het materiaal niet voldoende? En is de afknelling zeer ernstig? Dan kan een operatie tot de mogelijkheden behoren.
  • In het beginstadium vaatproblemen wordt de bekkenslagader operatief losgemaakt van het onderliggende weefsel.
  • • In latere stadia kan het nodig zijn om een ingrijpender vaatreconstructie te doen. Dit wil zeggen dat de slagader niet alleen los wordt gemaakt, maar dat de slagader ook gerepareerd wordt. Bij een te lange bekkenslagader wordt de slagader ingekort. Heeft zich littekenweefsel gevormd in de slagader, dan wordt de slagader wijder gemaakt door het inhechten van een stuk beenader. Deze vaatreconstructies brengen meer risico's met zich mee.
  • Niet alleen het onderzoek maar ook de operatieve behandeling van deze vaatproblemen is  hoog gespecialiseerd maatwerk en vindt in Nederland plaats in Máxima Medisch centrum Veldhoven.

Voorkomen van een vernauwing/afknelling van de bekkenslagader

  • Minder trainingsuren.
  • Minder diepe zit op de fiets (stuur omhoog en zadel naar voren).
  • Geen trekbeweging aan de trappers maar alleen duwbeweging vanuit de benen.
  • Meer rechtop schaatsen en benen minder hoog optillen.
  • Vooral bij beenklachten verdacht voor vaatprobleem vaststellen of dit al dan niet een vaatprobleem is en zo nodig passende maatregelen nemen om erger te voorkomen en/of operatieve behandeling.

Meer informatie

KTS Vaatproblematiek

De self-check en dit artikel is, in het kader van Kennis Transfer Sportgezondheidszorg*, ontwikkeld door Sportzorg.nl in samenwerking met diverse experts op het gebied van wielrennen/schaatsen. De groep experts bestaat uit sporters, trainers, sportartsen, bewegingswetenschappers, een fysiotherapeut en een cardioloog. Daarnaast zijn belangrijke partijen als KNWU, NTFU, KNSB, NTB, Dopingautoriteit en VeiligheidNL bij de groep betrokken.

* Sporters, begeleiders (zowel sporttechnisch als sportmedisch), wetenschappers en andere experts werken in diverse expertgroepen samen om sporters informatie te geven die gebaseerd is op de laatste wetenschappelijke kennis. Voor diverse onderwerpen/sporten zijn expertgroepen ontwikkeld. De expertgroep vertaalt wetenschappelijke onderzoeksresultaten naar de sportpraktijk. Het doel is de sporter en zijn/haar omgeving te voorzien van begrijpelijke en toegankelijke informatie. De sporter staat bij de KTS-methodiek centraal.

Dr. Martijn van Hoof

Bewegingswetenschapper Máxima Medisch Centrum

Dr. Goof Schep

Sportarts Maxima Medisch Centrum

Zoek een sportzorgprofessional