• Snel herstel met onze oefeningen
  • Trainingsprogramma’s op maat
  • Betrouwbare informatie van de sportzorgprofessional

Zadelpijn

Een veel voorkomend probleem bij zowel de recreatieve als bij de wedstrijdfietsers is zadelpijn. Zeker als je eens een keer wat langer fietst of bij warm weer. En wat te denken van een mooie tocht met enkele kasseistroken?!

Toen ik dit voorjaar met mijn zwager een lange tocht maakte, deed hij ook zijn beklag over gevoelloosheid van de genitaliën en pijn van zijn “periperi”. Daarmee bedoelde hij het zitvlees, ofwel perineum. Dat is het gebied tussen balzak en anus, waarin zich o.a. de zenuwen en de bloedvaten van de genitaliën bevinden. Ja ja, tijdens lange tochten wil het nog wel eens over iets anders gaan dan de bekende koetjes en kalfjes.

Blessures van het perineum 

Als je enkele uren per week fietst loop je al een verhoogd risico op blessures van het perineum. Bij 50% van de wielrenners en wielrensters komt doofheid van de genitaliën voor en bij 13-24% van de wielrenners komen erectiestoornissen voor, die echter gelukkig wel altijd tijdelijk van aard zijn. Zo is er een onderzoek geweest bij een tocht van 320 km waarbij 4,2% na één week nog een erectiestoornis had. Door de druk op het perineum tijdens het fietsen worden de zenuwen en de bloedvaten in dat gebied dichtgedrukt, wat dan tot boven genoemde klachten kan leiden. Bij een standaard zadel neemt de doorbloeding van de genitaliën na 3 minuten fietsen af met 70-80%. Het is dus erg belangrijk om druk op het perineum te vermijden.

Kans op zadelpijn verminderen

Dat kan door vaak van positie te veranderen, maar natuurlijk speelt het zadel hierbij ook een belangrijke rol. De oorzaak is niet de vorm van het zadel. Een zadel met een “cut-out” (= “zadel met een gat”) is dus niet zonder meer de oplossing. Soms kan dat zelfs de klachten verergeren omdat de rand van het zadel op de bloedvaten en de zenuwen drukt. Het gaat erom dat de zitbotjes de druk opvangen, en dus om de breedte van het zadel. De afstand tussen de zitbotjes kan enorm verschillen.

Bij mannen is deze 6-16 cm en bij vrouwen 9-16 cm. Dat is vaak ook de reden waarom de één juist zweert bij een bepaald zadel en de ander juist niet. Het is dus een kwestie van uitproberen, hoewel er tegenwoordig ook systemen zijn die de afstand tussen je zitbotjes kunnen opmeten en zo een zadeladvies kunnen geven.

Voorkomen van zadelpijn en huidproblemen

  • Zorg voor goede wielerkleding, was je kleding na iedere tocht.
  • Zorg ervoor dat je een zadel hebt dat bij je past.
  • Vermijd scheren van het haar in het zadelgebied.

5 meeste voorkomende (zadelpijn) problemen tijdens fietsen

Door onregelmatigheden van het wegdek kunnen er ook kleine wondjes van de huid ontstaan, die weer tot andere problemen van het zitvlak kunnen leiden. 

Naast bultjes en puistjes zijn de vijf meest voorkomende problemen:

  • Talgkliercysten: hierbij raakt de uitgang van de talgklier verstopt door de mechanische belasting die het fietsen met zich mee brengt. Omdat de talgklier zijn talg blijft produceren zonder dat deze weg kan, ontstaat er een cyste gevuld met talg in het huidweefsel. Hoe groter deze wordt, hoe groter de hinder is die wordt ervaren. De beste manier om de grotere cyste te ontlasten en het probleem op te heffen is door het insnijden van de cystewand, zodat deze zich kan legen en de pijn verdwijnt.

  • Zweetkliercysten: het gaat hier om eenzelfde soort verstopping, alleen nu van de uitgang van de zweetklier. De zweetkliercyste is gevoelig voor een bacteriële infectie, met een pijnlijke ontsteking tot gevolg. Zweetkliercysten zijn vaak een recidiverend en chronisch probleem, waarvoor uiteindelijk een chirurgische behandeling nodig kan zijn.

  • Furunkels: een furunkel is een abces onder de huid door een bacteriële infectie van een haarzakje. Wanneer meerdere furunkels tegelijkertijd voorkomen of elkaar snel opvolgen wordt er gesproken van furunculose. Dit ontstaat vaak bij een verminderde gesteldheid van het lichaam, zoals bij overbelasting of suikerziekte.

  • Karbonkels: een karbonkel is een ernstigere en uitgebreidere vorm van een furunkel.
    Fibreuze hypodermatitis: dit is een verharding van het onderhuidse bindweefsel. Het ontstaat vooral bij professionele wielrenners en liefhebbers van lange fietstochten. Door het lange contact met het zadel kan de huid geïrriteerd raken. Hierdoor kan het hele huidgebied hard en verdikt raken.

  • Urineweginfectie: de klachten hiervan zijn zeer vaak moeten plassen, kleine beetjes plassen en pijn bij het plassen. Vaak is een antibioticakuur nodig om de bacteriële ontsteking te bestrijden.

Edwin Achterberg, sportarts

Edwin Achterberg is sportarts en bewegingswetenschapper. Hij is ploegarts van Skil-Shimano en Trek-Marco Polo. Daarnaast is hij werkzaam bij Máxima MC in Eindhoven. Als hij tijd over heeft dan fietst hij zelf af en toe nog een wedstrijd bij de B-amateurs.

Zoek een sportzorgprofessional