Knieklachten komen voor bij 21-65% van de fietsers. De meest voorkomende knieklacht is pijn achter en rond de knieschijf. De oorzaak is een verkeerde sporing van de knieschijf bij het strekken van de knie en/of een verkeerde positie van de knie ten opzichte van de voet en/ of heup. Vaak staat bij deze klacht het zadel te laag of te ver naar voren. Pijn aan de buitenzijde van de knie wordt meestal veroorzaakt door een te hoge stand van het zadel of een zadel dat te ver naar achteren staat.

Bepalen zadelhoogte

Een methode om de hoogte van het zadel te bepalen is door op het zadel te zitten met de hakken op de pedalen. Tijdens het fietsen moet de knie nu net gestrekt zijn zonder met het bekken op het zadel te schuiven. Een andere, meer nauwkeurige methode om de positie van het zadel te bepalen is door middel van een dynamische fietspositiemeting, waarbij aan de hand van videoanalyse de ideale positie wordt bepaald (zie kader een goede fietspositie kan blessures voorkomen).

Bepalen zadelpositie

De voor/achterwaartse positie van het zadel kan worden bepaald door een loodlijn vanaf de zadelpunt naar beneden te laten vallen. De loodlijn dient circa 5 – 10 cm achter de trapas te liggen (zie foto). Een dameszadel is iets korter, dus daar moet rekening mee worden gehouden.

Afstellen schoenplaatjes

Ook een verkeerde afstelling van de schoenplaatjes kan resulteren in knieblessures. Belangrijk is dat de as van het pedaal recht boven het gewricht van de grote teen zit, daarnaast is het belangrijk om te kijken wat de neutrale voetas van iemand is als hij of zij ontspannen staat of ligt. De neutrale voetas mis of de voeten recht vooruit staan of iets naar buiten gedraaid zijn. Staan de voeten iets naar buiten toe, dan moeten de schoenplaatjes ook iets naar buiten geroteerd staan.

Video's
 Bekijk de video over het afstellen van de schoenplaatjes
 Bekijk de video over pijn aan de buitenzijde van de knie

Dynamische fietspositie analyse

Iets wat kan helpen knieklachten te voorkomen is de dynamische fietspositie analyse. 
Punten die bij een dynamische fietspositie analyse horen zijn:

• Bij veel uren trainen hoort een optimaal krachtenbalans.
• Bij een slechte fietspositie worden blessures aangesterkt.
• Bij een goede fietspositie worden blessures voorkomen.
• Een dynamische fietsmeting geeft je juiste informatie over hoe je fietst. Fietsen doe je bewegend en niet stilzittend.
• De dynamisch meting zorgt ervoor dat compensatiemechanismen tijdens bewegingen blootgelegd worden.
• Door een betere fietspositie zal de atleet zijn trapfrequentie/trapkracht beter kunnen benutten.

Het belang van de dynamische fietspositie analyse

Het blijkt dat bij een te lage of te hoge positie er vooral bij wielrenners blessures ontstaan in knieën en/of rug. Dit maakt een goede fietspositie heel erg belangrijk.

Om tot een ideale fietspositie te komen gebruiken wij de volgende middelen:

• Opmeten van alle lichaamsmaten om je recht op de fiets te zetten
• Afstellen van de fietsplaatjes om de bal van de voet op de as te krijgen
• Lengte, gewicht, vetpercentage van de atleet
• Gewichtsverdeling van de fiets zonder atleet
• Gewichtsverdeling van de fiets met atleet, in gewone positie
• Gewichtsverdeling van de fiets met atleet, in aero-positie.
• Opnemen van de huidige anatomische en klinische lichaamsmaten
• Video analyse van de atleet op fiets in gewone positie met lage trapfrequentie
• Video analyse van de atleet op fiets in gewone positie met hoge trapfrequentie
• Video analyse van de atleet op fiets in aero-positie met lage trapfrequentie
• Video analyse van de atleet op fiets in aero-positie met hoge trapfrequentie
• Instellen van de nieuwe maten
• Evaluatie van de nieuwe positie en eventueel aanpassingen die nog nodig zijn.

Waar kan ik een dynamische fietspositie analyse laten doen?

• SMA Midden Nederland te Amersfoort (www.smamiddennederland.nl)
• SMC Papendal te Arnhem (www.smcp.nl)
• SMC JBZ te Den Bosch (www.smcjbz.nl)
• SportMáx te Eindhoven (www.sportmax.mmc.nl)
• SMA Sporthomed te Enschede (www.sporthomed.nl)
• De Sportartsen Groep, locatie Amsterdam (www.desportartsengroep.nl)
• De Sportartsen Groep, locatie Baarn (www.desportartsengroep.nl)
• Sportmedisch centrum Zuid-Limburg te Landgraaf (www.smczl.nl) 
• SMA Utrecht te Utrecht (www.smautrecht.nl)